niedziela, 21 lutego 2021

„Nienawidzę Cię! Nie odchodź!” - OSOBOWOŚĆ BORDERLINE

 Osobowość BORDERLINE, to zaburzenie polegające niestabilności nastroju, zaburzeniach tożsamości oraz poczuciu niespełnienia i pustki. Często określane jest mianem osobowości z pogranicza lub pogranicznym zaburzeniem osobowości. Charakteryzuje się przede wszystkim przewagą uczuć negatywnych, lękiem przed odrzuceniem i porzuceniem oraz rozczarowaniem, nieumiejętnością budowania stabilnych relacji z innymi ludźmi, szczególnie relacji intymnych oraz niespójnym wizerunkiem własnego "ja".



Ludzie cierpiący na to zaburzenie mają skłonność do zachowania ryzykownego, eksperymentowania ze środkami psychoaktywnymi, problemów z odżywianiem, trwałą konfabulacją, prób samobójczych i tendencją do decyzji ostatecznych, tzw. „palenia za sobą mostów”, które wynika ze strachu przed odrzuceniem – osoba dotknięta borderline woli sama zerwać relacje, niż żyć w niepokoju, że zrobi to ktoś przed nią.

Dotychczas nie ustalono ostatecznie przyczyn osobowości borderline. Naukowcy wskazują, że mogą to być traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa, na przykład porzucenie lub opuszczenie przez opiekuna czy śmierć rodzica. Lęk przed porzuceniem, negatywizm oraz niestabilność emocjonalna może być też skutkiem błędów wychowawczych lub zaburzeń osobowości jednego czy obojga rodziców lub opiekunów. Na rozwinięcie osobowości pogranicznej może mieć również wpływ niewłaściwych relacji z rodzicami lub opiekunami w dzieciństwie – nadmierny krytycyzm, zbyt wysokie oczekiwania, brak okazywania uczuć i pozytywnych emocji. Przyczyną wykształcenia się osobowości borderline mogą być również nieprawidłowości natury biologicznej – uwarunkowania genetyczne, przebyte lub współistniejące choroby. Jednak podobnie jak w przypadku schizofrenii zdania na ten temat wśród specjalistów są podzielone.


Świat borderline to świat pełen negatywnych emocji – złości, gniewu, smutku, wstydu, izolacji oraz zniecierpliwienia lub znudzenia otoczeniem. Te czynniki powodują stres, który zdecydowanie wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie człowieka – a w efekcie prowadzi do frustracji. Osoba z zaburzeniem osobowości typu borderline ma skłonność do wchodzenia w niestabilne i intensywne związki prowadzące do kryzysów emocjonalnych powiązanych z groźbami samobójczymi lub autoagresją (np. samookaleczanie się), co w konsekwencji prowadzi do tworzenia jej obrazu w oczach najbliższych, jako niestabilnej, toksycznej lub agresywnej. Niespójność "ja" ludzi z osobowością borderline polega na tym, że odcinają się od niektórych uczuć, sprawiając tym samym, że ich "ja" staje się niejako pofragmentowane. Do cech charakterystycznych osobowości borderline należy też silna labilność uczuciowa, która objawia się szybko zmieniającymi się, skrajnymi nastrojami. Ludzie tacy są bardzo wrażliwi na ocenę innych, zaś w miłości i przyjaźni odczuwają nieustanną potrzebę zapewniania ich o uczuciach partnera. Bywają zaborczy i zazdrośni – zachowania te generowane są strachem przed odrzuceniem i porzuceniem. Chorzy z pogranicznym zaburzeniem osobowości typu borderline idealizują bliskie sobie osoby. W momencie utrzymywania z kimś bliskiej relacji chory potrafi dostrzegać jedynie pozytywne cechy innych i nadmiernie je cenić. Ponadto unika myśli mogących rzucić złe światło na „idealny obiekt westchnień”. Myślenie jest prostolinijne. Wszystko może być jedynie dobre albo złe. Nie ma pośrednich, głębszych ocen. W przypadku rozstania, zerwania relacji,  porzucenia chory przezywa poważny kryzys. W efekcie mogą pojawić się u niego stany depresyjne lub myśli samobójcze. 


Za cechy charakterystyczne dla osobowości borderline uznaje się:

- kłótliwość i częste wywoływanie konfliktów;

- huśtawkę nastroju, zmienność nastrojów spowodowana błahymi sprawami;

- niestabilność emocjonalną;

- niestabilny obraz własnej osoby, ale też otoczenia;

- idealizowanie aktualnego partnera do czasu pierwszej kłótni czy aktu zazdrości;

- całkowite negowanie byłych partnerów i przypisywanie im wszelkich negatywnych cech;

- postrzeganie świata w czarno-białych barwach, przy jednoczesnym braku stanów pośrednich między euforią a załamaniem;

- impulsywność i częste napady gniewu;

- krytykowanie innych, a w dodatku nieustanne obwinianie otoczenia o własne niepowodzenia;

- skłonność do manipulowania;

- skłonność do samookaleczenia się;

- skłonność do natręctw;

- groźby i próby samobójcze;

- zaburzenia odżywiania, takie jak anoreksja czy bulimia

- zachowania niebezpieczne czy ryzykowne, które mogą zagrażać zdrowiu lub życiu, np. szybka jazda samochodem, zażywanie narkotyków czy przygodny seks. 

Jak żyć z osobą dotkniętą osobowością pograniczną?

- nie wolno dopuścić do sytuacji współuzależnienia czy przejęcia sposobu myślenia chorego;

- należy pracować nad właściwą komunikacją, przede wszystkim unikać konfliktów i uważnie słuchać partnera. W rozmowach należy być szczerym oraz konsekwentnym, ale przy tym empatycznym. 

- wartościowa jest wiedza na temat zaburzenia, dlatego trzeba znaleźć jak najwięcej informacji na temat borderline i zachowań dla niego charakterystycznych. To pomoże odpowiednio zareagować w sytuacjach trudnych;

- nie należy zmuszać partnera do terapii czy leczenia. Nie powinno się jednak rezygnować z namawiania go do podjęcia terapii. Tylko specjalistyczna terapia pozwoli na stworzenie i utrzymanie stabilnego i satysfakcjonującego związku;

- nie można zapominać o tym, że celem osoby z osobowością borderline nie jest krzywdzenie swojego partnera. Takie osoby są pełne wewnętrznego bólu i cierpienia, a ich zachowanie czy sposób postępowania są efektem zaburzenia.



Osoby cierpiące na zaburzenie borderline powinny zostać objęte terapią specjalistyczną (psychoterapią). Najczęściej stosuje się:

- terapia poznawczo-behawioralna (lżejsze przypadki)

- terapia MBT (oparta na mentalizacji)

- terapia schematów

- terapia skoncentrowana na przeniesieniu

Jeśli zainteresował Was ten temat, to odsyłamy do ciekawej pozycji autorstwa Anny Mrówczyńskiej:



Warto również zapoznać się z materiałami w sieci:

Wywiad z Anką Mrówczyńską

Polskie Towarzystwo Terapii Dialektyczno-Behawioralnej

...a klasy psychologiczno-medyczne zapraszamy na zajęcia z psychologii w szkole :)

Źródła:

Internet

https://psycholog-pisze.pl/

https://ptdbt.pl/o-ptdbt/

https://www.medonet.pl/

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz